Rzemiosło artystyczne, czyli dzieła sztuki zaklęte w zwykłych przedmiotach

Nie będzie przesadą stwierdzenie, iż rzemiosło artystyczne przeżywa obecnie swój renesans. Coraz częściej i chętniej, mając do wyboru zakup produktu wytwarzanego masowo oraz unikatowego przedmiotu stworzonego w niewielkiej pracowni rzemieślniczej, wybieramy to drugie. W tym artykule tłumaczymy, czym dokładnie jest rzemiosło artystyczne oraz w jakich dziedzinach ludzkiej działalności znajduje ono zastosowanie – zapraszamy do lektury!

Obserwacja współczesnego rynku konsumpcyjnego wskazuje, że ludzie zaczynają na nowo odkrywać wartość tego, co jest im już znane od wieków. Widać to w przemianach dotyczących systemu produkowania rozmaitych dóbr – obecnie coraz bardziej odchodzi się od nieekologicznego, nierzadko polegającego na niesprawiedliwym systemie pracy masowego systemu produkcji na rzecz powrotu do wytwarzania przedmiotów w niewielkich pracowniach rzemieślniczych, z poszanowaniem takich wartości jak tradycja, pasja do wykonywanej pracy oraz wzajemny szacunek. Temu zjawisku zawdzięczamy obecnie powrót do łask tego, co nazywamy rzemiosłem artystycznym.

Czym jest rzemiosło artystyczne?

Rzemiosłem artystycznym nazywamy działalność służącą wytwarzaniu przedmiotów użytkowych charakteryzujących się wysokimi walorami estetycznymi – z tego właśnie powodu zalicza się je do dziedzin sztuki, określając ją także mianem sztuki użytkowej. W istocie, ten sposób wytwarzania dóbr jest w równej mierze działalnością produkcyjną, będącą odpowiedzią na rosnące potrzeby rynku konsumpcyjnego, co sztuką, stanowiącą dla twórcy pole dla własnej ekspresji artystycznej, dla odbiorcy zaś, czyli konsumenta, będącą możliwością zaspokojenia swoich potrzeb estetycznych. 

Rzemiosło artystyczne posiada pewne określone, specyficzne dla siebie cechy, wyróżniające je spośród innych modeli działalności wytwórczej. Produkty rzemiosła artystycznego wytwarzane są zazwyczaj w niewielkich, kilku- lub kilkunastoosobowych pracowniach, będących często sercem lokalnej społeczności – czymś, co ją niejako identyfikuje i decyduje o jej tożsamości. O wyjątkowym statusie rzemiosła artystycznego świadczy także unikatowy system produkcji, bazujący nierzadko na przekazywanej z pokolenia na pokolenie wiedzy, czasem pilnie strzeżonej. 

Naturalną konsekwencją takiego systemu produkcji, skupiającego się bardziej na jakości wyrobów aniżeli na szybkim tempie ich wytwarzania, jest fakt, że będące jego efektem przedmioty występują w niewielkich seriach lub nawet w pojedynczych egzemplarzach. Dzięki temu każdy tego rodzaju wyrób jest w pewnym sensie wyjątkowy i niepowtarzalny; jako klienci możemy być pewni, że posiadamy coś, co oprócz nas ma jedynie garstka osób bądź też to my jesteśmy jedynymi na świecie posiadaczami danego typu przedmiotu. 

Efektem rzemiosła artystycznego mogą być różnorodne przedmioty noszące znamiona ekspresji własnej twórcy. Do rzemiosła artystycznego zaliczyć możemy na przykład: 

• wytwarzanie ceramiki artystycznej,
• stolarstwo,
• grawerstwo,
• witrażownictwo,
• jubilerstwo,
• kaletnictwo artystyczne,
• hafciarstwo,
• tkactwo
• dziewiarstwo.

Są to jedynie przykłady dziedzin, w których system produkcji opiera się na rzemiośle artystycznym. W rzeczywistości do sztuki użytkowej możemy zaklasyfikować o wiele więcej rodzajów aktywności, także tych, które na co dzień nie kojarzą nam się specjalnie z działalnością artystyczną – na przykład szewstwo czy kaletnictwo. 

Odzież jako produkt rzemiosła artystycznego

W świetle powyższych informacji charakteryzujących sztukę użytkową nikogo specjalnie nie powinno dziwić, że do jej wytworów można zaliczyć również odzież – oczywiście jednak nie każdy jej typ. Ubrania produkowane w niewielkich zakładach tkackich, hafciarskich lub dziewiarskich bardzo często przypominają małe dzieła sztuki – wyróżniają się unikatowym krojem, wzorem czy kolorystyką, a także wytwarzane są z ogromną starannością, objawiającą się w trosce o każdy szczegół. Innym pozytywnym efektem takiego sposobu wytwarzania odzieży jest zminimalizowanie szkodliwego wpływu na środowisko naturalne, w przeciwieństwie do fabrycznych systemów produkcji ubrań, które są dalece nieekologiczne. Przykładem elementów garderoby wytwarzanych jako produkty rzemiosła artystycznego są m.in. ubrania lniane lub wytwarzane z innego rodzaju surowców naturalnych, takich jak konopia. 

Podsumowanie

Rzemiosło artystyczne jeszcze do niedawna uchodziło za wymierający model działalności wytwórczej człowieka. Na szczęście nieustannie zmienia się dzisiaj nasze podejście do wytwarzania dóbr – coraz częściej podejmujemy świadome i odpowiedzialne decyzje konsumenckie, stawiając na jakość wykonania, ekologię oraz wspieranie lokalnych wytwórców. Wybieranie ubrań wykonanych z naturalnych materiałów, takich jak len, idealnie wpisuje się w tę tendencję.